Eyyûbîler’de Siyasî ve Ekonomik İlişkiler

Fâtimî Devleti’ni ortadan kaldıran Selâhaddîn Eyyûbî, Zengî hükümdarı Nûreddîn’in 1174 yılındaki vefatına kadar ona tabi olarak kaldı ve onun vefatından sonra bağımsızlığını ilan etti. Selâhaddîn’in kurduğu ve 1250 yılında Memlûkler tarafından ortadan kaldırılıncaya kadar yetmiş küsur yıl hüküm süren Eyyûbî Devleti, bu kısa süre içinde Mısır, Nûbe, Suriye, Lübnan, Hicaz, Yemen ve el-Cezîre’yi kontrol altına almayı basardı. Yine bu süre içinde çağdaşları olan Anadolu Selçukluları, Ahlatsahlar, Gürcüler, İldenizliler, Zengîler ve Memlûkler ile siyasî mücadelelerde bulunmalarının yanı sıra onlar ile ekonomik ve kültürel etkileşimde de bulunmuşlardır. Haçlı seferleri, Batı ile İslâm dünyası arasındaki ilişkilerin en sert olduğu dönemlerden biridir. Bu seferlerden III., V., VI. ve VII.’si Eyyûbîler hedef alınarak gerçekleşmiştir. Eyyûbîler siyasi alanda oldukları kadar, bölgesel ve uluslararası ticarette de etkin bir rol oynamışlardır. Eyyûbî Devletinin merkezi olan Mısır, Nil Deltasına sahip olduğundan, erken dönemlerden beri bölgenin en önemli tarım ve ticaret merkezlerinden biri olmuştur. Eyyûbîlerin diğer önemli merkezlerinden biri olan Dımask ise, doğu ile batı, kuzey ile güney arasındaki en önemli ticaret yollarının kesişme noktalarından biridir. Bu nedenlerden dolayı, Eyyûbîler gerek İpek Yolu ticaretinde gerekse Baharat Yolu ticaretinde etkin rol oynamışlardır. Bunun yanında, diğer Müslüman devletler ile olan mücadeleler, Haçlılara karşı uzun yıllar süren savaşlar, deprem, kıtlık, hastalık, doğal afetler gibi dinamikler, Eyyûbî devlet ekonomisinin sıkıntılı dönemler geçirmesine sebep olmuştur.