%20 indirimli
Adet
350,00 TL
280,00 TL
%0 KDV Dahil
Hiperyayın
Esra Akı
Hiperlink Yayınları
9786059143134
Kampanya
- Ürün Özellikleri
- Ödeme Seçenekleri
- Yorumlar
- Kaynakça
-
Şizofreni
Schizophrenia
Şizofreni -- Sosyal yönleri
Schizophrenia -- Social aspects -
Kredi Kartı Tek Ödeme:280 TLHavale:280 TL
Taksit Taksit Tutar Toplam Tutar1 280,00 TL 280,00 TL2 140,00 TL 280,00 TL3 93,33 TL 280,00 TL4 70,00 TL 280,00 TL5 56,00 TL 280,00 TL6 46,67 TL 280,00 TL7 40,00 TL 280,00 TL8 35,00 TL 280,00 TL9 31,11 TL 280,00 TL
Taksit Taksit Tutar Toplam Tutar1 280,00 TL 280,00 TL2 140,00 TL 280,00 TL3 93,33 TL 280,00 TL4 70,00 TL 280,00 TL5 56,00 TL 280,00 TL6 46,67 TL 280,00 TL7 42,00 TL 294,00 TL8 36,75 TL 294,00 TL9 32,67 TL 294,00 TL10 29,40 TL 294,00 TL11 26,73 TL 294,00 TL12 24,50 TL 294,00 TL
Taksit Taksit Tutar Toplam Tutar1 280,00 TL 280,00 TL2 140,00 TL 280,00 TL3 93,33 TL 280,00 TL4 70,00 TL 280,00 TL5 56,00 TL 280,00 TL6 46,67 TL 280,00 TL7 40,00 TL 280,00 TL8 37,10 TL 296,80 TL9 32,98 TL 296,80 TL10 29,68 TL 296,80 TL11 26,98 TL 296,80 TL
Taksit Taksit Tutar Toplam Tutar1 280,00 TL 280,00 TL2 140,00 TL 280,00 TL3 93,33 TL 280,00 TL4 70,00 TL 280,00 TL5 56,00 TL 280,00 TL6 46,67 TL 280,00 TL
Taksit Taksit Tutar Toplam Tutar1 280,00 TL 280,00 TL2 140,00 TL 280,00 TL3 93,33 TL 280,00 TL4 72,10 TL 288,40 TL5 57,68 TL 288,40 TL6 48,07 TL 288,40 TL7 42,00 TL 294,00 TL8 36,75 TL 294,00 TL9 32,67 TL 294,00 TL10 29,68 TL 296,80 TL11 27,24 TL 299,60 TL12 25,20 TL 302,40 TL
Taksit Taksit Tutar Toplam Tutar1 280,00 TL 280,00 TL2 140,00 TL 280,00 TL3 93,33 TL 280,00 TL4 72,80 TL 291,20 TL5 58,24 TL 291,20 TL6 48,53 TL 291,20 TL7 41,60 TL 291,20 TL8 37,80 TL 302,40 TL9 33,60 TL 302,40 TL10 30,24 TL 302,40 TL11 27,49 TL 302,40 TL12 25,20 TL 302,40 TL -
-
- SOSYAL BECERİLERİN DAVRANIfiSAL MODELİ Sosyal Becerilerin Tanımı Sosyal becerilerin pek çok tanımı gelifltirilmifltir. Ancak çoğu özel tanımlar sosyal davranıflın geneli için yetersiz kalmıfltır. Sosyal becerinin tek ve genel bir tanımını yapmak yerine sosyal becerinin duruma özel olmasını tercih ederiz. En önemli faktör sosyal etkileflimde davranıflın etkinliğidir. Ayrıca etkinlik tanımı etkileflimin içeriğine (Örneğin; hatalı bir cihazın iade edilmesi, kendini tanıtma, bir arkadaflına teflekkürlerini ifade etme) ve özel durumun herhangi bir içeriğine ya da değiflkenine (Örneğin; efle, iflverene ya da yabancı birine kızgınlığını ifade etme) bağlıdır. (Hersen & Bellack, 1976, p. 562) Daha özel olarak sosyal beceriler; sosyal destek kaybı olmaksızın kiflilerarası iletiflimde hem olumlu hem de olumsuz duyguları açıklayabilmeyi içerir. Bu beceriler kifliler arası içeriğin genifl çeflitliliğinde gösterilir.. ve uygun sözel ve sözel olmayan cevapların koordinasyonunu içermektedir. Ek olarak, sosyal becerileri kazanmıfl bireyler gerçek duruma uyum sağlar ve çabasının desteklendiğinin farkına varır. (Hersen & Bellack, 1976, p. 562) Bu tanımın iki yönlü olmasının bir nedeni vardır. Birincisi, sosyal beceri davranıflı duruma özeldir. Kiflilerarası davranıflların bazıları evrenseldir. Kültürel ve durumsal faktörlerin her ikisi de sosyal normlardır. Örneğin; öpüflme Amerikan toplumunda aile içinde ve sevgililer arasında izin verilen bir davranıflken tanıflmada ya da ofiste uygun bir davranıfl değildir. Aile içinde ya da bir spor karflılaflmasında hakeme kızgınlığın doğrudan ifade edilmesi bir amire edilmesinden daha kabul edilebilir bir durumdur. Sosyal becerileri geliflmifl bireyler ne zaman, nerede ve ne flekilde davranılacağını bilmelidir. Bu nedenle sosyal beceri, ipuçlarını algılama ve analiz edebilmenin yanı sıra uygun davranıfl birikimini de içerir. İkincisi ise, sosyal yeterlilik en üst düzeyde pekifltirici içerir. Evlilik, arkadafllık, cinsel doyum, ifl, hizmet (Örneğin; mağazada, lokantada) ve insan haklarının tümü sosyal becerilerde ana nokta olan pekifltirmenin güçlü kaynaklarıdır. Becerileri geliflmemifl bireyler çoğunda ya da tümünde baflarısız olma eğilimindedirler ve flizofrenili bireyler için özellikle problem olan anksiyete, hayal kırıklığı ve soyutlanma yaflarlar. Bu nedenle sosyal beceri yetersizlikleri hastalığın tekrarlama riskini artırabilirken, sosyal yeterliliğin artması da bu riski azaltabilir. Sosyal Beceri ve Sosyal Davranıfl Tablo 1.1 sosyal beceri modelinin bileflenlerini tanımlamaktadır. Birincisi, kiflilerarası davranıfl becerilerin farklı bir boyutundan temel alır. Beceri kelimesi kiflisel özellikler, ihtiyaçlar ve diğer psikotik süreçlerden çok öğrenilmifl performans yeteneğini temel alan sosyal yeterliliği açıklamak için kullanılır. Aksi durumda yetersiz sosyal davranıfllar sıklıkla sosyal beceri yetersizliklerinin sonucudur. Tanıflma, ifl görüflme becerileri gi
- Çoğu flizofrenili birey psikiyatri hastanelerinde ya da toplum merkezlerinde uzun süreli kalıfl nedeniyle dereceli olarak yaflamdan dıfllanırlar. Birey akran gruplarından çıkar, yaflına uygun sosyal rollere katılmak için çok az fırsat bulur ve ruh sağlığı personeli ve diğer hasta bireylerle kısıtlı sosyal etkileflim kurar. Hastaların bu flartlar altında uygun yetiflkin rollerini kazanmak ve uygulamak için fırsatları yoktur. Ayrıca çevrenin yetersiz desteği ya da terkedilme nedeniyle yaflamın daha erken döneminde kazanılmıfl beceriler kaybedilebilir. Sosyal İfllevi Etkileyen Diğer Faktörler Tablo 1.1. madde 3b\u2019de belirtildiği gibi birey halen dağarcığında olan davranıflları neden kullanamaz? Tablo 1.2\u2019de belirtildiği gibi flizofrenide sosyal davranıflı etkilediği düflünülen pek çok faktör vardır (Bellack ve Mueser, 1993). Psikotik Belirtiler Bireyin beklenmeyen sesler duyması ya da kötü güçler tarafından ele geçirilmifl hissetmesi nedeniyle sosyal becerilere odaklanamayabilir. fiizofrenili bireylerin akut
- Ancak, arafltırmalar flizofrenili bireylerin psikotik belirtileri kontrol altına alınsa bi- le sosyal yeterlilik kısıtlılıkları olduğunu ya da sürekli belirtileri olanların daha iyi öğrenebildiklerini belirtmektedir. Psikotik belirtiler sosyal performansı kısıtlayıcı etki gösterebilirler. Ancak sosyal yetersizliğin önemli bir nedeni olduğunu göstermez. Motivasyonel Faktörler Çoğu flizofrenili birey sosyal etkileflimden kaçınır ve sosyal iliflkileri gelifltirmek için çok az motivasyona sahiptir. Pek çok faktör bu durumda etkilidir. Birincisi, kronik hastaların çoğu sosyal baflarısızlık öyküsü, reddedilme ve elefltirilme yaflamıfltır. Sonuç olarak sosyal iliflkileri en aza indirmenin sonraki baflarısızlık ve elefltiri riskinden daha güvenli olabileceğini öğrenmifllerdir. İkincisi, flizofrenili bireylerin çoğu yaflam boyu belirtileri kontrol etme, olumsuz etkilerin kısıtladığı deneyimler ve olabilecek en iyi yaflam kalitesini sürdürme mücadelesi içindedirler. Her ne kadar sosyal iliflkilerini iyilefltirmeyi ve sosyal rollerini gerçeklefltirmeyi isteseler de dikkatle girdikleri sosyal çevre kontrol edilemeyen bir tehdit durumuna gelebilir. Duygu Durum Daha önce de belirtildiği gibi sosyal etkileflim flizofrenili bireylerde sıklıkla kaçınmaya yol açan anksiyeteye neden olur. Üstelik bireyler sıklıkla baflkalarıyla etkileflimi bafllatmaktan kaçma yollarını ararlar. Çalıflmalar bireylerin özellikle çatıflma ve elefltiriye hassasiyetini ve olası çatıflma durumundan uzak durmak isteyeceğini, hatta hiçbirfley yapmayarak haksız suçlamalardan kurtulabileceklerini göstermektedir (Bellack, Mueser, Wade, Sayers ve Morrison, 1992).
- İkincisi, çoğu birey iflsizdir ve zorlayıcı bir ekonomik çevrede yaflarlar. Sosyal rek- reasyonel aktivitelere katılım için kaynakları yoktur. Son olarak, pek çok hasta yalnızdır ve iyi bir sosyal ağa sahip değildir. Hastalık damgalar ve diğer insanların uzak durmasına yol açar. Ayrıca tekrarlayan ataklar ve hastanedeki dönemler iliflkileri kesintiye uğratır ve hasta dereceli olarak sosyal çevreden uzaklaflır. Arkadafllık genellikle, flizofrenili bireylerin sıklıkla katılmadığı, ifl ya da okul ortamında, hobiler, gönüllü aktiviteler, çocuk büyütme ya da diğer aktiviteler ile geliflir. Sonuç olarak, çoğu hasta için diğer hastalarla, ruh sağlığı personeliyle ve\/veya aile üyeleriyle sosyal iliflkiler sınırlanır. Nörobiyolojik Faktörler fiizofrenide önemli birkaç faktör sosyal davranıflı etkiler. Hastalık, bilgi sürecinde (düflünme, öğrenme ve hatırlama için gerekli çoklu beceriler) önemli yetersizliklerle karakterizedir (Green, Kern, Braff ve Mintz, 2000). fiizofrenili bireyler dikkat ile ilgili çeflitli problemlere yatkındırlar. Bilgiyi diğer kifliler kadar hızlı ifllemleyemezler. Diğer kiflilerin konuflmalarından ya da televizyondan gelen sese karflı, konufltuğu kiflinin ne söylediği gibi önemli uyaranı önemsiz olandan ayırt etmede problem yaflarlar. Konsantre olma, dikkati toplama, bir süre dikkati sürdürme ya da stres altında olma ve karmaflık bir ifl gibi zor bir duruma odaklanma problemleri vardır. Kifli hızlı konufluyorsa, karmaflık bilgilerden bahsediyorsa, dikkat dağıtıcı unsurlar varsa (Örneğin; geri planda yapılan diğer konuflmalar), diğer kifli sinirliyse ve giderek anksiyete seviyesi artıyorsa ya da karmaflık ipuçlarından söz ediyorsa (kurnazca ya da alaycı), bu durumda o kiflinin ne söylediğine dikkat etmede oldukça zorlanırlar.
- Diğer önemli nörobiyolojik durum negatif belirtilerdir (Andreasen, 1982). Halüsi- nasyon ve delüzyon gibi pozitif belirtiler flizofrenili olmayan bireylerde görülmeyen durumlardır. Negatif belirtiler normal fonksiyon seviyesi ile karflılafltırıldığında bozuk olan durumlardır. fiizofrenili bireylerin çoğu irade kaybı, genel olarak motivasyon, enerji ve giriflkenlik kaybı, anhedoni, pozitif duygu yokluğu ve genel iletiflim becerilerinde kayıp gibi bozukluklara maruz kalmaktadır.
- fiizofrenili bireylerin özellikle kızgınlık, üzüntü gibi olumsuz duyguları algılayabil- me becerisinde kısıtlılıklarının olduğunu belirtmek gerekir (Bellack, Blanchard ve Mueser, 1996). Bu güçlük, görsel simgeye anlam vererek önlenen, dil ya da agnozide reseptif afaziye benzeyen özel bir nörolojik bozukluğun sonucu olduğunu düflündürebilir. Bu noktada veriler oldukça tutarsızdır. Ancak uzman diğer kiflilerin duygularını anlamlandırmada güçlük çeken danıflanın durumunu daha farklı görüp, duygu ipuçlarını çözümleyerek uyumlandırmalıdır.
- Örneğin, Hersen ve Bellack (1976) flizofrenili iki semptomatik yatan hastada, giriflken- lik becerileri için 4-5 hafta beceri eğitimi üzerine çok temelli bir çalıflma yapmıfltır. Sonuçlar, bireylerin daha uygun giriflkenlik becerilerini (Örneğin; diğerlerinden istekte bulunma, istekleri cevaplama) öğrenebildiklerini ve bu becerilerini iki aylık takipte sürdürdüklerini göstermifltir. Bir diğer örnekte, Mueser, Foy ve Carter (1986), rekabetçi bir iflte çalıflan, fakat iflyerinde çalıflma arkadafllarıyla sosyalleflme, beklenmedik bir problemle karflılafltığında ruh halini kontrol etme, uygun bir flekilde sorumlusuna kendini gösterme gibi kifliler arası güçlükler yaflayan psikiyatri bozukluğu olan bireyde mesleki performans üzerine sosyal beceri eğitiminin etkilerini değerlendirmek için çok temelli bir yaklaflım kullanmıfllardır. Dört aylık süreçte flu becerilerin hedeflendiği 16 beceri eğitimi seansı uygulanmıfltır: ses düzeyi, göz teması, duygulanım, cevap verebilirlik (sosyalizasyon için), öneriler oluflturma (problem durumları için), açıklama isteme (yönetici durumları için), kendini savunma (yönetici durumları için). Çok temelli analiz, bireyin sosyal becerilerini gelifltirmede beceri eğitiminin etkili olduğunu ve kazanımların 3 aylık takipte korunduğunu göstermifltir. Ayrıca, tedavi ve takip sürecinde bireyin, müflterilerle, çalıflma arkadafllarıyla ve sorumlusuyla iliflkisinin düzelmesi ve müflterilerin flikayetlerinin sona ermesini içeren bireyin ifl performansındaki bağımsızlık oranlarında iyileflme görülmüfltür.
- Ağırlıklı olarak, 1970\u2019lerde ve 1980\u2019lerde yapılan çok sayıda tek vaka çalıflmaları, sos- yal beceri eğitiminin flizofrenili bireylerde uygulanabilirliğini ve etkilerini değerlendirmeye odaklandı. Bununla birlikte, böyle çalıflmalar yayın yanlılığı ile limitlidir (baflarısız vaka raporlarının yayınlanma olasılığı daha düflük), yoğun değerlendirme süreçleri gerektirir ve grup beceri eğitimine karflı olarak bireysel beceri eğitimi üzerine odaklanır. Bu nedenlerle, son yıllarda beceri eğitiminin kontrollü grup çalıflmaları ağırlıklı hale gelmifltir. Sosyal Beceri Eğitimi Üzerine Arafltırma Derlemeleri Geçen bir kaç on yıl boyunca, sıklıkla farklı ruhsal bozukluklara sahip fakat sosyal ifllevselliklerinde ortak bozuklukları olan karıflık örneklemlerde çok sayıda sosyal beceri eğitimi çalıflması yapıldı. Doğrusu sosyal beceri eğitimi üzerine arafltırmalardan öğrenilenleri özetleyen derlemelerin gözden geçirilmesine olanak tanıyan çok fazla çalıflma yapıldı.
- & Schroeder, 1990; Corrigan, 1991; Dilk & Bond, 1996; Pilling ve diğ., 2002) ve dört derlemenin öyküleyici arafltırma özeti sağladığı görülebilir (Donahoe & Driesenga, 1988; He-
- inssen, Liberman & Kopelowicz, 2000; Smith, Bellack & Liberman, 1996; Wallace, 1988).
- öğrenir, zamanla sürdürür ve baflka (1988)
- Bireyler yeni becerileri öğrenir, Schroeder 1972-1988
- sürdürür ve genellefltirir. (1990)
- Bireyler becerileri (1992) ruh hastaları
- öğrenebilir ve sürdürebilir. 1970-1988
- hakkında bazı kanıtlar vardır. Wallace (1998) fiizofrenide yakın \u2022
- ölçüde meydana geldiği ciddi bir problem haline gelmektedir (Halford & Hayes, 1991). Ge-
- & Dresenga, 1988). Öğretilen becerilerin kendiliğinden sosyal etkileflime genellemesini
- ler, Simon & Kelly, 1979; Liberman ve diğ, 1984). Bir grup çalıflma ise, diğerleri, sosyal
- diğ., 1996). Bu çalıflmaların sonuçları, uygulanan beceri eğitimi süreçleri üzerinde daha ka-
- Liberman ve ark. (1998)
- Liberman ve ark. (1998), flizofreni ve dirençli belirtileri olan 84 erkekte, 6 aylık yoğun sos-
- Kobelowicz, Wallace ve Zarate (1998)
- Kobelowicz, Wallace ve Zarate (1998) tarafından yapılan bir çalıflma, yaklaflık 4 gün , 8 se-
- Tsang (2001); Tsang ve Pearson (2001)
- (2001) ve Tsang ve Pearson (2001) tarafından bildirilen her iki çalıflmada 97 flizofrenili bi-
- Tauber, Wallace ve Lecomte (2000)
- Tauber, Wallace ve Lecomte (2000), bireylerin doğal günlük yaflamlarında yeni sosyal bece-
- ker & Drake, 2003).
- Çalıflmada, fliddetli ruh sağlığı bozukluğu olan ve bir desteklenmifl istihdam programı- na katılan toplam 42 birey yer almıfltır. Bireylerin yarısı aynı zamanda iflyerinde kifliler arası becerileri gelifltirmek için tasarlanan bir sosyal beceri eğitim programı olan İflyeri Esasları Modülü\u2019ne rasgele olarak dahil edilmifltir (Wallace, Tauber & Wilde, 1999). Grup 3 ay boyunca, haftada 2 kez, 2 saatlik seanslara katılmıfltır. Değerlendirmeler kayıt sonrası 6., 12. ve 18. aylarda yapılmıfltır. Sonuçlar beceri eğitim programını desteklemifltir. Toplam çalıflma saatleri sayısı ve toplam kazanılan ücret gruplar arasında aynı olmasına rağmen İflyeri Esasları Modülü\u2019ne katılan bireyler daha az ifl (büyük olasılıkla iflyerinde daha iyi beceriler nedeniyle daha az ifl miktarı göstergesi) ve daha yüksek ifl memnuniyeti göstermifllerdir. Ayrıca, İflyeri Esasları grubu, hedeflenen becerileri edinmede, sadece desteklenmifl istihdam programına katılan bireylerden daha iyi sonuçlar göstermifllerdir. Bu çalıflma, mesleki destek alan ve toplumda rekabete dayalı ifllerde çalıflan bireyler için iflle ilgili becerileri gelifltirme üzerine odaklanmıfl beceri eğitim programının etkilerini desteklemektedir.
- Genel giriflkenlikte geliflme. İyi hafıza ve zayıf hafızaya sahip (Weschler Hafıza Bölümü\u2019nün orta bölmesinden temel alan) flizofrenili ve flizoafektif bozukluğa sahip bireylerde tedavi öncesi, tedavi sonrası ve 1 aylık takip değerlendirmelerinde ölçülen geliflim (N=30). Mueser, Bellack, Douglas ve Wade\u2019den uyarlandı (1991). Telif hakkı 1991 Elsevier Ireland, Ltd. İzin alınarak uyarlandı.
- Sosyal beceri eğitiminin özel uygulamalarının yanı sıra, bazı bireylerle çalıflırken bece- ri eğitiminin etkinliğinin nasıl gelifltirileceğiyle ilgilenen diğer arafltırma soruları da vardır. Örneğin, fliddetli kognitif bozuklukları olan bireylerin, sosyal becerileri daha yavafl öğrenme eğiliminde oldukları bulunmufltur (Mueser, Bellack, Douglas &Wade, 1991; Smith, Hull, Romanelli, Fertuck & Weiss, 1999). fiekil 2.1.\u2019de bu etkiyi gösteren bir çalıflmanın sonuçları özetlenmifltir. Bu, kognitif bozuklukları olan bireylerin hedeflenen becerileri edinmelerine en iyi flekilde nasıl yardımcı olunabileceği sorusunu gündeme getirir. Beceri eğitimi sadece müdahale uzun süredir devam ediyorsa mı etkili olabiliyor? Kognitif bozuklukları olan bireyler doğal çevrelerinde bu becerileri kullanmayı öğrenebilmek için ek fırsatlara ve cesaretlendirmelere mi ihtiyaç duyuyorlar? Kognitif bozuklukları olan bireylere bu bozukluklarını telafi etmelerine yardımcı olmak için stratejiler öğretilebilir mi? Bu sorular üzerine arafltırmalar beceri eğitimcileri için, kognitif bozuklukları olan bireylere sosyal becerileri öğretmede daha etkili olmada yardımcı olabilir.
- Değerlendirilmesi \u2022 Sosyal Beceri Kontrol Listesi \u2022 Sosyal Beceri Hedefleri Öz Değerlendirme Ölçeği \u2022 Sosyal Beceri Hedefleri Uzman Değerlendirme Ölçeği \u2022 Sosyal Beceri Eğitimi Grup İlerleme Notu \u2022 Sosyal Beceri Ev Ödevi Kaydı \u2022 Sosyal Beceri Etkinliği Öz Değerlendirme Ölçeği Ayrıca, öncelikli olarak arafltırma ortamlarında kullanılan fakat ruh sağlığı kurulufllarına uyarlanabilen aflağıdaki değerlendirme araçları tanımlanmaktadır. \u2022 Rol Oynama Testlerinin Gözlenmesi \u2022 Maryland Sosyal Yetkinlik Ölçeği GENEL KONULAR Uzman, bireyin sosyal becerilerini değerlendirmeye dört soru ile bafllamalıdır (Bellack &Morrison, 1982): Birey, kifliler arası davranıflta bir veya daha fazla problem gösteriyor mu? Kifliler arası problem hangi özel koflullarda ortaya çıkıyor? Problemin olası kaynağı nedir (Örneğin; sosyal beceri bozukluğundan mı yoksa baflka bir alandaki problemden mi kaynaklanıyor)? Problem sosyal beceri bozukluğundan kaynaklanıyorsa, birey hangi özel bozukluğa sahip? Bu sorular en genelden en özele doğru sıralanır. İlk üç problemin her birine verilen cevap daha sonra gelen soruların cevaplanmasına gerek olup olmadığını, eğer öyleyse, hangi özel bilgi ile devam edilmesi gerektiğini belirler. Örneğin; bireyin bir kifli onunla aynı fikirde olmadığı zaman yüksek sesle tartıflmaya girme gibi bir problemi varsa, bu problemin ortaya çıktığı koflullar nelerdir? Eğer bireyin genellikle çalıflma arkadafllarıyla ve nadiren de aile üyeleri ile yüksek sesle tartıflmaya girdiği belirlenirse, bu bir sosyal beceri bozukluğundan mı yoksa iflyerinde yaflanan stresten mi kaynaklanmaktadır? Yüksek sesli tartıflmalar bir sosyal beceri bozukluğunun sonucuysa, bu hangi özel bozukluktur? Örneğin; birey takip eden alanlardan birinde tartıflmadan baflkasının görüflü ile aynı fikirde olmama, istekte bulunma veya reddetme ve elefltiriyi cevaplama becerilerinde yoksunluk yaflayabilir. Erkek bir birey bayanlarla karflılaflmak ve konuflmak istediğini belirtebilir ancak bunun nasıl yapıldığını bilmeyebilir. Buna benzer durumlarda klinik ortamda iki veya daha fazla soru aynı anda cevaplanabilir. \u2022 Soru 1: Birey, kifliler arası davranıflta bir veya daha fazla problem gösteriyor mu?
- Diğer bütün davranıfllar gibi sosyal beceriler de duruma özgüdür. Örneğin; bireyler, ortamın kadın ya da erkekleri, tanıdıkları ya da yabancıları, düflmanca sözleri ya da nazik önerileri içermesine bağlı olarak daha az ya da daha fazla giriflken olabilirler (Hersen, Bellack &Turner, 1978). Problemlerin ortaya çıktığı belirli durumlar doğal olarak bireyler arasında farklılık gösterecektir. Bir birey için güç olan bir sosyal durum baflkası için kolay olabilir. Dahası, belirli sosyal beceri bozuklukları sadece bireyler arasında değil, bir birey için farklı durumlarda da değifliklik gösterecektir. \u2022 Soru 3: Problemin olası kaynağı nedir? Çoğu flizofrenili birey için, kifliler arası güçlüklerin kaynağı çoğu zaman belirli sosyal beceri bozukluklarıdır. Ancak aynı zamanda diğer olası kaynaklar olduğunu da hatırlamak önemlidir. Örneğin, bireyler yeterli sosyal becerilere sahip olduklarında bile kifliler arası anksiyete sosyal ifllevselliği engelleyebilir. Depresyon sosyal ortamlardaki etkileflimin miktarını ve kalitesini azaltabilir ve sosyal yetersizlik öyküsü minimal etkileflimden daha çok, bir fleye bağlanmada caydırıcı faktör olarak yer alabilir. Değerlendirmenin amacının tedaviyi planlamak olduğunu düflünürsek, sosyal beceri eğitimi ya da bazı diğer müdahalelerin kifliye yardımcı olurken en uygun yöntem olup olmadığını belirlemek için bazı sosyal beceri bozukluklarının varlığı tespit edilmelidir. Sosyal beceri bozuklukları ve anksiyete, depresyon ve ilgisizlik gibi faktörlerin karflılıklı olarak birbirinden ayrı düflünülemeyeceği vurgulanmalıdır. Örneğin, fiekil 3.1 farklı tedavi çıkarımlarıyla, bireyin yaflayabileceği sosyal anksiyete ve sosyal beceri bozukluklarının dört olası kombinasyonunu göstermektedir. A gözünde temsil edilen birey düflük seviye sosyal beceri ve düflük seviye anksiyeteye sahiptir ve bu nedenle sosyal beceri eğitimi tedavi seçeneği olacaktır. B gözünde, düflük seviye anksiyete ve yüksek seviye sosyal beceriye sahip (Örneğin; ifllev bozukluğu yok) ve tedavinin gerekmeyeceği bir bireyi temsil eder. C gözü yüksek seviye anksiyete ve düflük fiEKİL 3.1. Farklı sosyal beceri ve anksiyete seviyeleri için tedavi önerileri
- \u2022 Sosyal Davranıfl Çizelgesi (Wykes & Sturt, 1986)
- \u2022 Katz Adaptasyon Ölçeği (Katz & Lyerly, 1963)
- biçimi ya da uzmanların teknik araçlarında çeflitli stratejilerden biri olabilir. Efl ve Aile Eğitimi Çiftlere ya da ailelere yönelik sosyal beceri eğitimi, iletiflimi gelifltirmek ve stresi azaltmak için etkili bir strateji olabilir. fiizofrenili bireylerin aile üyelerinin duygu ve elefltiri yüklü iletiflimlerin olumsuz etkilerine karflı daha duyarlı oldukları saptanmıfltır (\u201Cduygu dıflavurumu\u201D; Butzlaff & Hooley, 1998). Beceri eğitim yöntemleri kullanılarak ailede herkeste var olan stresi azaltarak daha etkili iletiflim becerileri öğretilebilir. Aileler ve çiftlerle sosyal beceri eğitimine dair kuralları anlatan tedavi kılavuzları mevcuttur (Falloon, Boyd, & McGill, 1984; Mueser & Glynn, 1999). Genellikle, ailelerle beceri eğitimine yönelik yaklaflımlar olumlu duyguları ifade etme, istekte bulunma becerileri ve çatıflma çözümü konusunda çalıflmaya odaklanmaktadır. Sosyal beceri eğitim gruplarını yönetirken olduğu gibi, vurgu aynı süreçleri kullanarak daha etkili iletiflim becerileri gelifltirme üzerinedir. Ailelerle beceri eğitimi genellikle psikoeğitim gibi diğer tedavi yöntemleriyle birlefltirilir. Ailelerle çalıflırken, uzmanın odağı sadece danıflan değil tüm
- Liderlerin birlikte çalıfltıkları grupları etkileyebilecekleri, sosyokültürel faktörler için anlayıfllarını artırabilecekleri birkaç yol vardır. Grup üyelerinden kendi mahallelerinde ve topluluklarında devam eden hayatın ne olduğuna odaklanan tartıflmalar yoluyla sosyal değerleri ve normları hakkında bilgi sağlayabilirler. Liderler ayrıca bireylerin özel sosyokültürel ihtiyaçlarını belirlemek için kendilerine yardım edecek kaynaklar ararlar. Ekip üyesi ve aile gibi, bireyleri arayan, bireyler ile sık temasta olan samimi sohbetler yapabilen aynı geçmifli paylaflan ifl arkadaflları yararlı olabilir. Ek olarak, farklı kültürel konularda eğitim veya sunumlara katılmak ya da bilgili kiflilere danıflmak yararlı olabilir. Sosyal Algı Eğitimi Sosyal algı zorlukları flizofrenili bireyler arasında yaygındır (Bellack ve ark., 1996; Mueser ve ark., 1996). Bu bireyler genellikle sosyal ortamlarda sözel ve sözel olmayan ipuçlarını yanlıfl yorumlarlar. Liderlerin bu kiflilerin yüz ifadesi, vücut dili ya da ses tonu yoluyla baflka bir kiflinin duygularını doğru algılayabilme yeteneklerini farkında olmaları gerekir. Çünkü doğru sosyal algılama, sosyal açıdan yetenekli olmanın önemli bir bileflenidir. Liderlerin her grupta oturum boyunca sosyal algı eğitimini ifllemeleri gerekir.
- Sosyal beceri gruplarını daha canlı ve keyifli hale getirmek için grup liderleri bazen sosyal etkileflimi teflvik eden oyunlar ve aktiviteleri kullanmak isteyebilir. Örneğin; ortak deneyimlerle ilgili konuflmaları desteklemek için kullanılabilecek olan bir kart oyunu (Shake Loose More Memories-Shelley ve Wheeler, 2000) ve sözsüz iletiflime dikkat çekmek için basitlefltirilmifl sessiz sinema
- Kifli gruptaki birini sert bir flekilde elefltirmeye bafllarsa, liderlerin en kısa sürede elefl- tiriyi yarıda kesmeleri gerekir. fiizofrenili birey elefltiriye karflı çok hassas olabildiğinden (Bellack ve ark., 1992), elefltiriyi bafllangıçta durdurmak daha iyidir. Liderler \u201CBurada bırakalım, Rosalita. İlk olarak senden Robin\u2019in iyi yaptığı fleyleri söylemeni istiyorum. Daha sonra, gelifltirmesi için öneride bulunabiliriz.\u201D gibi bir ifade kullanabilir. Biraz olumlu geribildirimden sonra yumuflak bir elefltiri olursa, liderler \u201Cİltifatları kabul etmede Robin\u2019in ilk olarak kifliye teflekkür etmeyi unutmamasını önerir misiniz?\u201D gibi hemen elefltiri niteliğindeki geribildirimi yapıcı öneriye çevirmeye çalıflabilir. Ayrıca, daha önceki geribildirimlerinde elefltirel olduktan sonra olumlu yorumlar yapmaya bafllayan bireyleri övmek de önemlidir. Örneğin; liderler \u201CTeflekkürler, bu çok yararlı bir geribildirimdi. Robin\u2019in neyi iyi yaptığını gerçekten fark etmiflsin.\u201D diyebilir.
- Ulaflım, genellikle arabası ya\/ya da geçerli ehliyeti olmayan birçok yafllı birey için ek problemdir. Toplu taflımada rahat ya da güvenli hissetmez, otobüs ve trenle gitmeyi çok yorucu bulurlar. Yafllı birçok birey, sosyal beceri gruplarının kendi yerleflim ortamında, kendi çevresinde ve mümkün olduğunca eve yakın yapılmasını tercih etmektedir. Alan dıflı gruplarda, düzenli katılım için servis sağlamak gerekir. Ulaflım çok zaman alıcı olduğundan, bazı sosyal beceri liderleri haftada iki kere bir defa toplanmaktan çok, aynı günde sabah ve öğleden sonra toplantı düzenlemeyi pratik bulmaktadır (Pratt, Bartels, Mueser & Haddad, 2003). Özellikle sabah ve öğleden sonra oturumları arasında öğle yemeği sağlanabilirse bireyler için cazip olmaktadır. Görme ve İflitme Bozuklukları Birçok yafllı birey küçük yazıları okuma, çizelgeleri ve diğer materyalleri uzaktan görmede zorluk yaflarlar. Bu problemi kısmen gidermeye yardım etmek için sosyal becerilerin adımlarını içeren broflürler büyük harflerle yazılarak basılabilir (Örneğin; yazı karakter boyutu 36). Sosyal beceri grup liderleri kağıt tahtasına bilgileri yazarken, koyu, büyük yazılarla yazmayı ve çizelgeyi bireylerin materyali kolay okuyabilmelerine yetecek yakınlıkta yerlefltirmeyi unutmamalıdırlar. Basılan sayfalardaki veya kağıt tahtalarındaki parlak renkler bireylerin dikkatlerini çekmeye yardımcı olmaktadır. Bazı grup liderleri çeflitli reçetesiz alınan okuma gözlükleri taflımaktadır ve gruptaki bireylerin broflürleri ve çizelgeleri okumada kullanmaları için gruplara getirmektedirler. Ayrıca, bazı bireyler materyalleri açıkça görebilmelerinde fark oluflturmak için büyüten camlar veya plastik kağıtlar da edinebilmektedirler (Pratt ve ark., 2003). Grup liderleri göremeyen bireyler için bütün materyalin tamamını yüksek sesle okuyabilir ve eve götürmeleri için becerilerin ve\/ veya ödevlerin adımlarının ses kayıtlarını yapabilirler.
- mufltur (Pratt ve ark., 2003).
- (Dezan, 1995), Shake Loose a Memory (Wheeler & Shelley, 1996) and Penny Ante (Freeman, 1989 ve 1999) gibi grup üyeleri arasında sohbeti artırmaya yardımcı hazırlanmıfl belirli oyunlar ve faaliyetler bulabilirler. Yesterdays, yüksek sesle okunan kısa hikayeler, büyük fotoğraflar ve geçmiflteki günlük yaflam ile ilgili soruları içeren bir koleksiyondur. Shake Loose a Memory ve Penny Ante, insanların yaflam deneyimlerinin (Örneğin; çiftlikte zaman geçirme, gösteriye gitme, okul piyesinde rol alma) tasvirlerini kartlara çizdikleri ve bu deneyimlerin olduğu herhangi bir anılarını paylaflmalarının istendiği oyunlardır. Bütün hazırlanmıfl programlar grup üyelerinin kavrama düzeyi, yaflam deneyimlerinin çeflidi ve ilgili fiziksel yetenekleri dikkate alınarak gözden geçirilmeli ve bunlara uyarlanmalıdır. Örneğin, Penny Ante oyununu kullanmada grup liderleri, poker fifllerini para yerine koyabilir, çünkü onu kullanmak daha kolaydır ve belirli bir grup danıflan için oldukça nadir deneyimleri anlatan kartları çıkarmayı seçebilirler. Gruba Katılımda Güçlük Yafllı yetiflkinler sıklıkla genç bireylere göre daha az enerji düzeyine sahiptirler ve grup kapsamında bulunmayı daha zor bulabilirler. Daha kolay sıkılabilirler ve dikkatleri dağılma eğiliminde olabilir. Birçok grup lideri, oturumların daha canlı ve nefleli olmasının daha yafllı üyelerin gruba odaklanmalarına yardımcı olduğunu düflünürler. Bunu baflarmanın bir yolu, yaratıcı olarak insanları sosyal becerilerini kullanmaya iten interaktif faaliyetler ya da oyunları belirli aralıklarla kullanmak ve herhangi bir çocuksu oyundan veya bireylere çocuk gibi davranmaktan kaçınmaktır. Örneğin; bireylerin duygularını ifade etmeyi de kapsayan daha fazla beceriye katılımlarına yardımcı olmak için liderler sessiz sinema türü Duyguyu Adlandır (Name That Emotion) oyununu öğretebilirler. Bu oyunda, liderler kağıt parçalarının üstüne sıklıkla yaflanan duyguları yazarlar. Daha sonra her bir kifli bir kağıt parçası seçerek sıraya girer ve diğer grup üyelerinin tahmin etmeleri için o duyguyu canlandırır. İhtiyaç oldukça; biraz tartıflmalı konular hakkında tartıflmalara bafllamak için gerçek haber hikayelerinin kısa özetlerini kullanan You Be the Judge (Dezan, 1996), insanların konuflmaya bafllama alıfltırması yapmalarına yardımcı olmak için tartıflma soruları (Örneğin; \u201CHiç çok düflkün olduğunuz bir evcil hayvanınız oldu mu?\u201D) ile kartlar kullanan Haydi Konuflalım (Let\u2019s Talk) ve sosyal algılama becerilerinin kullanımını desteklemek için kullanılabilen televizyon yarıflma programı To Tell the Truth\u2019a benzer, Shake Out the Truth
- (Wellness Reproductions, 2003) ve Herkesin
- Duyguları Vardır (Everyone Has Fee- lings) (Childswork\/ Childsplay, 1995) gibi çeflitli yüz ifadelerini gösteren ticari olarak üretilmifl bazı posterler kullanıfllıdır. Ayrıca, kart oyunu Yüzlefl!
- (Corrigan & Lundin, 2001) gibi kitaplar ruhsal bozukluk damgalaması ile bafla çıkma hakkında yararlı bir kaynaktır ve ceza yargılama sistemi ile iliflkili olma ile ilgili ek damgalamaya değinmek için uyarlanabilir. Tablo 8.7\u2019de ceza yargılama sistemi ile iliflkisi olmufl bireyler için stratejiler listelenmektedir. Tablo 8. 7. Ceza Yargılaması Sistemi ile İliflkisi Olmufl Bireyler ile İlgili Problemler İçin Stratejiler Fikirlerini ifade etmede ve Fikirlerini ifade etmede ve karar vermede güveni artıran becerilere yer verin. kararlar vermede zorluk Bireylere alıfltırma yapmaları ve öfkelenmeden fikirlerini ifade eden baflkalarını gözlemlemeleri için imkanlar sağlayın. Bireylerin mantıklı, kısa süreli hedefler belirlemelerine yardımcı olun. Duygularını yapıcı olarak Bireylerin duygusal kelime bilgisi gelifltirmelerine yardımcı olacak bir ifade etmede zorluk eğitim programı oluflturun. Bireylerin yaygın duygulara neden olan durumları belirlemelerine yardımcı olun. Yetkiyi sorgulama ve Bireylere kendileri katılmadan önce, grubun amacı ve yapısına alıfltırın. sınırları zorlama Grup kılavuzlarını gözden geçirin ve bilgi verin. İtirazlara yanıt vermede kesin ama kibar olun. Kıflkırtmalara karflılık vermekten kaçının. Bireyleri tedavi ekiplerindeki farklı üyelerin olumlu katkıları hakkında eğitin. Mümkün olduğunda, bireyin bulunduğu tedavi ekibi toplantılarında flartlı tahliye memuru bulundurun. Bir adli kurumda bulunma Grubu damgalamadan korumak için güvenli bir yer yapın. ile ilgili damgalama Bütün grup üyelerinin güçlü yönlerini ve gruba katkılarını belirlemek için imkanları kullanın. Hiçbir grup üyesinin diğerlerine elefltiri niteliğinde ya da
- Bu seanslar, Lecomte ve ark. (1999) tarafından gelifltirilen \u201CÖz Saygı Modülünde\u201D yer alan
- fiİZOFRENİDE MADDE KULLANIM BOZUKLU\u2044UNUN NEDENLERİ fiizofrenili bireylerin madde kullanma nedeninin çoğu zaman ilaç tedavisinin psikotik belirtilerini azaltmak ve ilaçların yatıfltırıcı yan etkilerini bastırmak olduğu düflünülmektedir. Fakat alkol ve diğer maddelerin kullanımının gerekçesine dair verilen en yaygın cevap \u201Ckafayı bulmak\u201D ve sosyal anksiyete, gerginlik, depresyon ve can sıkıntısı gibi olumsuz etkili durumları azaltmak olarak kayıtlara geçmifltir (Dixon, Haas, Weiden, Sweeney, & Frances. 1991; Spencer et al., 2002). Buna ek olarak, kullandıkları birincil madde sokak uyuflturucuları olan kiflilerde istismarın önemli faktörlerinden birisi akranları gibi olmak ve normal gözükmektir. fiizofrenide en sık kullanım bozukluğu görülen madde alkol olmasına rağmen, çoğu kifli alkol miktarı kadar sokak uyuflturucuları da kullanmakta, bazılarıysa sadece sokak uyuflturucuları kullanmaktadır. Sokak uyuflturucusu türü tercihi zamandan zamana ve demografik değiflimlere göre farklılık göstermifltir. Örneğin; Mueser, Yarnold ve Bellack (1992) 1983-1986 yılları arası flizofrenili bireyler tarafından en çok kullanılan yasadıflı
- uyuflturucunun esrar, 1986-1990 yılları arasında ise en yaygın uyuflturucunun kokain oldu-
- tir (Pope et al. , 1990). Birçok kifli için maddeye ulaflabilirlik, maddenin merkezi sinir sis-
- fiİZOFRENİDE MADDE KULLANIM BOZUKLU\u2044UNUN TEDAVİSİ Madde kullanım bozukluğu olan flizofrenili bireyler için henüz tek ve köklü bir tedavi yöntemi olmasa da etkili tedavi için genel gereksinimler üzerinde kayda değer bir fikir birliği söz konusudur. Bu hususta her fleyden önce çift teflhisli flizofrenili bireyler için psikiyatrik tedavi ve madde kullanım bozukluğu tedavisinin unsurlarını birlefltirecek ve koordine edecek özel bir program gereklidir (Carey, 1996). Psikiyatrik tedavi ile madde istismarı tedavisi hizmetlerini sıradan bir flekilde ayırmak bu grup için ters etki etmektedir. Bu bireyler bağımsız farklı tedavi sistemleri arasında etkili bir flekilde geçifl yapamazlar. Madde kullanımı psikiyatrik tedaviyi alt üst eder ve madde kullanım bozukluğu tedavi programları genellikle flizofrenili bireylerin özel ihtiyaç ve problemlerine karflı yeteri kadar hassas değildir. Çoğu geleneksel madde istismarı tedavi programının (Örneğin; 12-Adım programları) yüzlefltirmeci ve cezacı özelliği flizofrenili bireyler için kontrendikedir. İkinci bir varsayım ise, transteoretik modelin açıkladığına göre, tedavinin madde kullanımını azaltma motivasyonun dalgalandığı ve azaldığı nispeten farklı aflamaları bulunan bir süreç olarak kavramsallafltırılmasıdır. (TTM; Prochaska & DiClemenle, 1992).
- Çifte teflhisli bireylerle çalıflan uzmanlar için TTM\u2019nin çıkarımları oldukça açıktır (Bellack & DiClemente, 1999). Bireyin değiflim konusundaki motivasyonun zaman içerisinde değifleceği beklenmektedir ve dolayısıyla uzmanlar uzun vadeli bir bakıfl açısı gelifltirmelidirler. Uzmanlar, bir kifli değiflim gerekliliğini reddettiğinde ya da baflarılı bir sürecin ardından eskiye dönme nüksettiğinde dahi yersiz yılgınlığa ve kötümserliği kapılmamalıdır. Bilakis, uzmanlar kısa vadeli kazanımlar sebebiyle iyimser olmalı ve kiflilerin erken baflarılarını devam ettirmeleri için onlara yardımcı olmaya devam etmelidir. Bireyin arınmaya yönelik tercihsel dengesini düzeltmeye yardımcı olmak ve değiflimin hem gerekli hem de mümkün olduğuna dair inancı sağlamlafltırmak suretiyle kiflinin öz yeterlilik farkındalığını artırmak tedavinin önemli bir amacıdır.
- Motivasyonel görüflme (MG), Miller ve Rollnick (2002) tarafından insanların kendi madde
- parçası olarak (bkz. Mueser et Mueser et al., 2003, Bölüm 7) yaygın ve baflarılı bir flekilde
- bilitasyon ve ilaca uyum gibi konular için Mueser ve diğ. (2003)\u2019ne bakabilirsiniz.
- nı olması oldukça önemlidir (Falloon et al., 1984; Falloon, Laporta, Fadden, & Graham-Ho-
- DESTEKLEYİCİ YAfiAM DURUMUNUN ÖZELLİKLERİ Yapılandırılmıfl Fakat Fazla Yüklenilmeyen Program fiizofreni belirtileri nedeniyle bireyin dünya ile ilgili iç tecrübesi karmaflıklıkla sonuçlanabilir. Dıfl çevreyi düzenlemek ve öngörmek bireye yardımcı olabilir. Günlük programda eksik uyarım ve fazla uyarım arasında dengede anlaflmaya varılması aflırı heyecan ve aflırı çekilmenin her ikisini de önlemek açısından önemlidir. Bu nedenle bireylerin rahatlamak ve gevflemek için yapılandırılmamıfl zaman döneminde organizasyon aktiviteleri serpifltirmek faydalıdır. Organize aktivitelerde geçirilen zaman içinde fazla yüklenmeyi önlemek için bireyin biliflsel kapasitesi gelifltirilmelidir. Örneğin; çoğu birey haftada birkaç saat çalıflabilecek durumdayken, hiç ara vermeden 2 saatten fazla çalıflamayabilir. Bireyin zamanla belirtilerini ve fonksiyonlarını izlemek, aktivite takvimi ya da çizelgesini esnetebilir ve klinik değiflime cevap olabilir. Örneğin; birey genellikle hayvanat bahçesinde gezinmekten hofllanırken bir gün halüsinasyonlarda artıfl olursa, hayvanat bahçesi gezisinin birey için yararlı mı olacağı yoksa belirtileri mi arttıracağının keflfedilmesi önemlidir. Uygun Ev Kuralları Ev ya da yaflam alanında gerçekçi kuralların varlığı ortamda stresin azaltılmasını sağlar. Yapılan çalıflmalar flizofrenili bireylerin daha çok sosyal davranıfl gelifltirmekte yazılı olmayan kuralları anlama eksikliği olduğu gösterilmifltir (Penn, Corrigan, Bentall, Racenstein, & Neman, 1997). Açık ev kuralları bireyin sosyal yargılama eksikliğini, ne bekleniyor, neye izin verilmiyoru net hale getirerek denge kurmasına yardım eder. Beklentilerin netliği hakkında eksiklik varsa, bu yüksek seviyede stres, sıklaflan tartıflmalar ve öngörülemeyen davranıfllarla sonuçlanabilir. Bütün ortamlar farklı olduğundan, kurallar bireysel ihtiyaçları ve gereksinimleri uygun ve bireyin hatırlamakta efor sarf etmeyeceği en az düzeyde tutulmalıdır. Ancak insan ve mal güvenliğini sağlamak, yıkıcılığı önlemek, sosyal açıdan kabul edilemez ya da yasa dıflı davranıflları önlemek için belirli temel kurallar vardır. Altı temel ev kuralı örneği tablo 10.4 de yer almaktadır.
- (Davis, Eshelman & McKay, 1995; McKay & Fanning, 1987). Bireyler genellikle Tablo
- Birincisi, ortamın idari, kısmi ve denetimsel seviyeleri son derece önemlidir (Corrigan, 1995). Daha yüksek seviyelerde uzmanların desteği olmadan, personeli iflbirliğine teflvik etmek ve sosyal beceri gruplarına ve eğitim ortamlarına katılmaları için zaman ayırarak sosyal beceri gruplarını planlamak çok zordur. Ancak, idareciler ve gözlemciler sosyal beceri programı için güçlü destek sağlarlarsa, bafları ihtimali yüksektir. Bu tür bir destekten emin olmak için en iyi yollardan biri, grup liderlerinin bireylerin beceri eğitimindeki geliflimini tartıflmak için idareciler ve gözlemciler ile düzenli toplantılar ayarlamaları ve karflılaflılan herhangi bir problemi raporlamalarıdır. Yapılan grupların sayısı, katılım, ödeve uyum ve beceri edinimi hakkında bilgi içeren aylık veya iki aylık yazılı raporların bazı biçimleri personel ve idarecilerin beceri eğitimi gruplarının kapsamını değerlendirmelerine ve bu gruplarda hastaların geliflimlerini izlemelerine yardımcı olabilir.
- 2004, Guilford Yayınevi. Bu formun çoğaltılma izni kiflisel kullanım amacıyla bu kitabı satın alan kifliye aittir (de-
- 2004, Guilford Yayınevi. Bu formun çoğaltılma izni kiflisel kullanım amacıyla bu kitabı satın alan kifliye aittir (detaylar
- Günümüzde HIV ve AIDS\u2019in aflısı ve tedavisi yoktur. Güvenli Seks İçin Rehber Aflağıdaki rehber herkes tarafından kullanılmalıdır. Cinsel olarak aktif olan ve özellikle tek eflli cinsel iliflkisi olmayan herkes 1978\u2019den beri HIV virüsüne maruz kalma riskine sahiptir. HIV virüsü olan bir partner ile güvenli olmayan seks yapan birinin de AIDS\u2019e yakalanma riski vardır. Örneğin; insanlar kan nakli ya da damar yoluyla ilaç kullanarak bilmeden virüse maruz kalabilirler. Aflağıdaki rehberin enfeksiyondan korunmayı garanti etmeyeceği bilinmelidir. Ancak bu kurallara bağlı kalmak enfeksiyona yakalanma olasılığını önemli ölçüde azaltabilir.
- Spaulding, W. D., Sullivan, M. E., & Poland, J. S. (2003). Treatment and rehabilitation of severe
- mental illness. New York: Guilford Press. Torrey, F. (2001). Surviving schizozophrenia: A manual for families, consumers, and providers (4th
- ed.). New York: HarperCollins. Videolar Monkey See Productions. (2002). Living with schizophrenia. New York: Guilford Press. Wheeler Communications. (1996). I'm still here: The truth about schizophrenia. Honeoye, NY:
- Andreasen, N. C. (1982). Negative symptoms in schizophrenia: Definition and reliability. Archives of General
- Psychiatry, 39, 784-788. Bandura, A. (1969). Principles of behavior modification. New York: Holt, Rinehart 8c Winston. Becker, D. R., & Drake, R. E. (2003). A working life for people with severe mental illness. New York: Oxford
- University Press. Becker, D. R., Drake, R. E., Bond, G. R., Xie, H., Dain, B. J., 8c Harrison, K. (1998). Job terminations among
- Journal, 34, 71-82. Bellack, A. S. (in press). Social skills for severe mental illness. Psychiatric Rehabilitation Journal. Bellack, A. S., Bennett, M. E., & Gearon, J. S. (2000). Behavioral treatment for substance abuse in schizo
- phrenia. Unpublished treatment manual. Baltimore, MD. Bellack, A. S., Blanchard, J. J., & Mueser, K. T. (1996). Cue availability and affect perception in schizophre
- nia. Schizophrenia Bulletin, 22, 535-544. Bellack, A. S., 8c DiClemente, C. C. (1999). Treating substance abuse among patients with schizophrenia.
- Psychiatric Services, 50, 75-80. Bellack, A. S., & Hersen, M. (Eds.). (1979). Research and practice in social skills training. New York:
- Plenum. Bellack, A. S., & Morrison, R. L. (1982). Interpersonal dysfunction. In A. S. Bellack, M. Hersen, & A. E.
- R. (2001). Implementing supported employment as an evidence-based practice. Psychiatric Services, 52,
- 313-322. Bond, G. R., Drake, R. E., Mueser, K. T., & Latimer, E. (2001). Assertive community treatment for people
- Outcomes, 9, 141-159. Buztlaff, R. L., & Hooley, J. M. (1998). Expressed emotion and psychiatric relapse: A meta-analysis. Archives
- of General Psychiatry, 55, 547-552. Carey, K. B. (1996) Substance use reduction in the context of outpatient psychiatric treatment: A collabora
- tive, motivational, harm reduction approach. Community Mental Health Journal, 32, 291-306. Center for Psychiatric Rehabilitation of the University of Chicago. (1998). Street smarts: Skills for surviving
- in an urban setting. Chicago: University of Chicago. Childswork\/Childsplay. (1995). Everyone has feelings!
- [poster]. Plainview, NY: Authors. Childswork\/Childsplay. (1998). Face it! [card game]. Plainview, NY: Authors. Corrigan, P. (1995). Wanted: Champions of psychiatric rehabilitation. American Psychologist, 50, 514-521. Corrigan, P., 8c Lundin, R. (2001). Don\u2019t call me nuts: Coping with the stigma of mental illness. Chicago: Recovery Press. Corrigan, P. W. (1991). Social skills training in adult psychiatric populations: A meta-analysis. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 22, 203-210. Daniels, L. (1998). A group cognitive-behavioral and process-oriented approach to treating the social impairment and negative symptoms associated with chronic mental illness.
- Journal of Psychotherapy Practice and Research, 7, 167-176. Davidson, L. (2003). Living outside mental illness: Qualitative studies of recovery in schizophrenia. New York: New York University Press. Davis, M., Eshelman, E., & McKay, M. (1995). The relaxation and stress reduction workbook
- Gingerich, S., & Bellack, A. S. (1995). Research-based family interventions for the treatment of schizophre-
- J. (2002). Supplementing clinic-based skills training with manual-based community support sessions:
- Effects on social adjustment of patients with schizophrenia. American Journal of Psychiatry, 159, 829- Gould, R. A., Mueser, K. T., Bolton, E., Mays, V., 8c Goff, D. (2001). Cognitive therapy for psychosis in
- schizophrenia: A preliminary meta-analysis. Schizophrenia Research, 48, 335-342. Green, M. F., Kern, R. S., Braff, D. L., Mintz, J. (2000). Neurocognitive deficits and functional outcome in
- schizophrenia: Are we measuring the \u201Cright stuff\u201D? Schizophrenia Bulletin, 26, 119-136. Halford, W. K., & Hayes, R. (1991). Psychological rehabilitation of chronic schizophrenic patients: Recent
- findings on social skills and family psychoeducation. Clinical Psychology Review, 23, 23-44. Harvey, P. D., Davidson, M., Mueser, K. T., Parrella, M., White, L., & Powchik, P. (1997). Social-Adaptive
- 23, 131-145. Heinssen, R. K., Liberman, R. P., 8c Kopelowicz, A. (2000). Psychosocial skills training for schizophrenia:
- Lessons from the laboratory. Schizophrenia Bulletin, 26, 21-46. Hersen, M., 8c Bellack, A. S. (1976). A multiple-baseline analysis of social-skills training in chronic schizo
- phrenics. Journal of Applied Behavior Analysis, 9, 239-245. Hersen, M., & Bellack, A. S. (1976). Social skills training for chronic psychiatric patients: Rationale, research
- findings and future directions. Comprehensive Psychiatry, 17, 559-580. Hersen, M., Bellack, A. S., 8c Turner, S. M. (1978). Assessment of assertiveness in female psychiatric patients:
- Palmer, B. W., Patterson, T. L., Reynolds, C. F., & Lebowitz, B. D. (1999). Consensus statement on the
- Psychiatry, 556, 848-858. Jonikas, J., & Cook, J. (1993). Safe, secure, and street-smart: Empowering women with mental illness to
- Psychiatric Disability. University of Illinois at Chicago. Katz, M. M., 8c Lyerly, S. B. (1963). Methods for measuring adjustment and social behavior in the communi
- ty: 1. Rationale, description, descriminative validity and scale development. Psychological Reports, 13, Keefe, R. S., 8c Harvey, P. D. (1994). Understanding schizophrenia. New York: Free Press. Kopelowicz, A., Corrigan, P. W., Schade, M., 8c Liberman, R. P. (1998). Social skills training. In K. T. Mueser
- Liberman, R. R, Mueser, K. T., Wallace, C. J., Jacobs, H. E., Eckman, T., & Massel, H. K. (1986). Training
- skills in the psychiatrically disabled: Learning coping and competence. Schizophrenia Bulletin, 12, 631- Liberman, R. R, Wallace, C. J., Blackwell, G., Kopelowicz, A., Vaccaro, J. V., & Mintz, J. (1998). Skills train
- (1996). Two-year outcome for social skills training and group psychotherapy for outpatients with schiz-
- ophrenia. American Journal of Psychiatry, 153, 1585-1592. Marsh, D. T. (1998). Serious mental illness and the family: The practitioner\u2019s guide. New York: Wiley. Martin, G., & Pear, J. (1996). Behavior modification: What it is and how to do it
- (5th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall. Matousek, N., Edwards, J., Jackson, H. J., Rudd, R. P., & McMurry, N. E. (1992). Social skills training and negative symptoms. Behavior Modification, 16, 39-63. McFarlane, W. R. (2002). Multifamily groups in the treatment of severe psychiatric disorders. New York: Guilford Press. McKay, M., 8c Fanning, P. (1987). Progressive relaxation and breathing [audiocassette]. Oakland, CA: New Harbinger. Miller, W. R., 8c Rollnick, S. (2002). Motivational interviewing (2nd ed.): Preparing people for change. New York: Guilford Press.
- Morrison, R. L. (1990). Interpersonal dysfunction. In A. S. Bellack, M. Hersen, 8c A. E. Kazdin (Eds.),
- (3rd ed., pp. 503-522). New York: Plenum Mueser, K. T. (1998). Social skill and problem solving. In A. S. Bellack 8c M. Hersen (Eds.), Comprehensive clinical psychology (Vol. 6, pp. 183-201). New York: Pergamon Press. Mueser, K. T., Bellack, A. S., Douglas, M. S., 8c Morrison, R. L. (1991). Prevalence and stability of social skills deficits in schizophrenia. Schizophrenia Research, 5, 167-176. Mueser, K. T., Bellack, A. S., Douglas, M. S., 8c Wade, J. H. (1991). Prediction of social skill acquisition in schizophrenic and major affective disorder patients from memory and symptomatology. Psychiatry Research, 37, 281-296. Mueser, K. T., Doonan, R., Penn, D. L., Blanchard, J. J., Bellack, A. S., Nishith, P., 8c deLeon, J. (1996). Emotion recognition and social competence in chronic schizophrenia. Journal of Abnormal Psychology, 105, 271 275. Mueser, K. T., Foy, D. W., & Carter, M. J. (1986). Social skills training for job maintenance in a psychiatric patient. Journal of Counseling Psychology, 33, 360-362. Mueser, K. T., 8c Gingerich, S. L. (in press). Coping with schizophrenia: A guide for families
- Pope, H. G., Ionescu-Pioggia, M., Aizley, H. G., 8c Varma, D. K. (1990). Drug use and life style among col-
- lege undergraduates in 1989: A comparison with 1969 and 1978. American Journal of Psychiatry, 147, Pratt, S., Bartels, S., Mueser, K., & Haddad, S. (2003). Psychosocial rehabilitation in older adults with SMI:
- Manuscript submitted for publication. Prochaska, J. O., & DiClemente, C. C. (1992). Stages of change in the modification of problem behaviors. In
- Illinois: Sycamore Publishing Company. Prochaska, J. O., DiClemente, C. C., & Norcross, J. C. (1992). In search of how people change: Applications
- to addictive disorders. American Psychologist, 47, 1102-1114. Rosen, A., Hadzi-Pavlovic, D., & Parker, G. (1989). The Life Skills Profile: A measure assessing function and
- disability in schizophrenia. Schizophrenia Bulletin, 15, 325-337. Schooler, N., Hogarty, G., 8c Weissman, M. (1979). Social Adjustment Scale II (SAS-II). In W. A. Hargreaves,
- (pp. 290-303). Rockville, MD: National Institutes of Mental Health. DHEW Publication No. (ADM) 79-328. Scott, J. E., 8c Lehman, A. F. (1998). Social functioning in the community. In K. T. Mueser & N. Tarrier (Eds.), Handbook of social functioning in schizophrenia
- (pp. 1-19). Boston: Allyn & Bacon Shelley, P., & Wheeler, J. (2000). Shake loose more memories. Carnation, WA: Shake Loose a Memory. Skinner, B. F. (1938). The behavior of organisms: An experimental analysis. New York: Appleton-CenturyCrofts. Skinner, B. F. (1953). Science and human behavior. New York: Macmillan. Smith, T. E., Bellack, A. S., 8c Liberman, R. P. (1996). Social skills training for schizophrenia: Review and future directions. Clinical Psychology Review, 16, 599-617. Smith, T. E., Hull, J. W., Romanelli, S., Fertuck, E., & Weiss, K. A. (1999). Symptoms and neurocognition as rate limiters in skills training for psychotic patients. American Journal of Psychiatry, 156, 1817-1818. Tauber, R., Wallace, C. J., 8c Lecomte, T. (2000). Enlisting indigenous community supporters in skills training programs for persons with severe mental illness. Psychiatric Services, 51, 1428-1432. Torrey, E. F. (2001). Surviving schizophrenia: A manual for families, consumers and providers
Diğer Ürünler
Son Gezilen Ürünler